Hoewel het in de landelijke politiek en de landelijke media veel over de Eerste Kamer gaat, zijn de komende verkiezingen voor de provincies en waterschappen erg belangrijk voor de natuur, het milieu en boeren in de directe omgeving. Op dat gebied wordt er bij provincies en waterschappen veel beslist. Waar en hoe worden boeren mogelijk uitgekocht vanwege de stikstofmaatregelen? Waar en hoe wek je meer duurzame energie op? Hoe hoog staat het grondwater? Er valt echt wat te kiezen, blijkt uit een rondje langs digitale stemwijzers.
Het aantal stemwijzers verschilt per provincie. Koploper is Zuid Holland met tien (!) stemwijzers. Zo is er een algemene wijzer van Mijnstem en maakte Kieskompas er een voor het zuiden van de provincie én een voor het noorden. Wie een groene kijk op de materie wil, kan terecht bij het Groene Kieskompas van de Natuur en Milieufederatie Zuid Holland (ook een van de initiatiefnemers van deze website en de Kortste Weg). Daarnaast zijn er zes stuks voor de zes waterschappen die actief zijn in de provincie.
Dat de verschillen tussen partijen groot zijn, wordt snel duidelijk als je ze invult. Zeker als het over landbouw en natuur gaat. Niet verrassend gaan ook op provinciaal niveau Partij voor de Dieren, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie het meest voor een groene wereld en natuurlijk boeren. PVV, JA21 en Forum scoren het minst groen, gevolgd door VVD en CDA. Dat volgt in grote lijnen het landelijke beeld, waarvan Kiesklimaat.nl het stemgedrag op landelijk niveau in kaart bracht.
Op de stemwijzers moet de kiezer aangeven in hoeverre die het eens is met stellingen als: “Megastallen verbieden”, “Boeren extra subsidie geven om te verduurzamen” en “Om de natuur in het Groene Hart te beschermen moet het waterpeil omhoog, ook als boeren daar last van hebben” Op basis daarvan berekent de website welke partij het dichtst bij de antwoorden van de gebruiker ligt.
Het Groene Kieskompas doet het iets anders. De makers legden partijen die vier jaar geleden meededen stellingen voor als: “Door de provincie verleende subsidie als voorwaarde moet hebben dat er geen gebruik mag worden gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen.” en “In de buurt van kwetsbare en stikstofgevoelige gebieden (Natura 2000) nieuwe vestiging van landbouwbedrijven via provincie omgevingsverordening worden uitgesloten.” Op basis van de antwoorden ontstaat een handig overzicht met per partij een al dan niet groen plaatje.
Waterschappen zijn vaak een ondergeschoven kindje bij verkiezingen, iets wat niet terecht is als je kijkt naar landbouw en natuur. De waterschappen beschermen niet alleen de dijken, maar beslissen ook over de hoogte van het grondwaterpeil; erg belangrijk voor zowel boeren als natuur. Met vaak een tegengesteld belang. Ook spelen ze een rol in bijvoorbeeld het openstellen van de natuur voor recreatie.
De stemwijzers voor alle 21 waterschappen van Nederland vindt u hier, een overzicht van de provinciale stemwijzers en kieshulpen staat hier, met als bonus een overzicht van de landelijke partijprogramma’s.