Soms is eten uit de korte keten duurder dan dezelfde spullen uit de supermarkt, maar zeker niet altijd.
Supermarkten kunnen hele grote volumes inkopen tegen een lage prijs en ze hebben een superefficiënt distributiesysteem. Boeren in de korte keten zetten veel kleinere volumes om, maar hebben daar meer werk aan omdat ze vaak de verpakking, marketing en handling allemaal zelf doen. En veel boeren die rechtstreeks aan consumenten leveren hebben een dier- en milieuvriendelijke werkwijze. Ook dat is duurder. Bovendien kun je de kwaliteit van een goedkope fabriekskaas uit de supermarkt niet vergelijken met een duurdere boerenkaas uit de korte keten.
Als je uit je eigen regio eet bent je er echter van verzekerd dat een eerlijk deel van de prijs die jij betaalt, gewoon belandt bij degene die het meeste werk aan jouw eten verricht: de boer. Een eerlijke prijs voor jou én voor de boer dus.
Er zijn gelukkig veel boeren die veel zorg dragen voor het landschap, insecten, de bodem, weidevogels en het klimaat. Dat worden er steeds meer, maar het zijn er nog niet genoeg. Zolang de boer onder het juk van supermarkten alleen maar voor een zo laag mogelijke prijs werkt, is er nauwelijks tijd en geld voor een vriendelijker bedrijfsvoering.
Het mooie is dat veel van die boeren hun producten graag rechtstreeks aan consumenten verkopen, zodat ze een kring van trouwe klanten om zich heen verzamelen. Ze krijgen een betere prijs en kunnen direct feedback ontvangen van mensen die hun producten eten. Dat is heel belangrijk. Een directe relatie met de klant kan ook boeren met een conventionele bedrijfsvoering helpen om meer zorg te dragen voor het landschap.
De verandering gaat echt komen van consumenten en boeren die samen willen veranderen. Van jou dus. Daarom helpen wij jou een handje met ons spaarsysteem, waarbij je bij elke aankoop die je via De Kortste Weg doet meespaart voor meer natuur.
Een korte voedselketen is een keten waarbij er maximaal één tussenhandelaar zit tussen boer of consument. Rechtstreex, Willem & Drees, coöperatie Het Groene Hart zijn voorbeelden van tussenschakels in Zuid-Holland.
Maar minstens zo belangrijk is de transparantie: weet jij als klant waar je voedsel precies vandaan komt en hoe het is gemaakt? Krijgt de boer een eerlijke prijs? Om een voorbeeld te geven: bij Rechtstreex gaat altijd zo’n 56% van elke euro die je besteedt naar de boer. Bij een gemiddelde supermarkt is dat soms maar een paar procent. Ook de – vaak onnodige – handelingen als vervoeren, wassen en verpakken zorgen voor een lagere prijs voor de boer.
Als je rechtstreeks, of met maximaal één tussenhandelaar, koopt bij een boer dan krijgt de boer een eerlijke prijs. Dan is het voor hem of haar weer makkelijker om te investeren in natuur, duurzaamheid, dierenwelzijn en de bodem. Die directe relatie tussen klant en boer is belangrijk, omdat jij als klant invloed kan hebben op de manier waarop er geproduceerd wordt. Ook als de boer nog niet op alle fronten een duurzaam bedrijf heeft, helpt het om wel klant bij hem/haar te worden. Voor jou is het voordeel dat je weet bij wie je koopt en verse seizoensproducten in huis krijgt. Als je klant wordt, investeer je in de lokale economie, neem je verantwoordelijkheid voor een ander voedselsysteem en kun je invloed uitoefenen op de bedrijfsvoering. Zo is de voedselketen weer in handen van de boer en de consument.
Klopt, veel supermarkten hebben contracten met boeren die rechtstreeks van het land aan hen leveren. Het grote verschil is dat boeren nu vrijwel altijd aan het kortste eind van die keten trekken. De supermarkt, tussenhandelaren, verpakkers en vervoerders pakken allemaal een flink stuk van de winst. Zo gaat er bij bijvoorbeeld sperziebonen vaak minder dan tien cent per kilo naar de boer, terwijl de bonen al snel voor twee euro in de winkel liggen.
De supermarkt heeft altijd het laatste woord in deze keten en daar telt alleen de prijs. Haal je de tussenschakels eruit, dan blijft er dus meer over voor de boer. Zo herstellen we samen de machtsbalans en realiseren we een werkwijze waar we allemaal achter staan.