Om lokaal voedsel denken
“Het probleem is niet dat je niet weet wat je moet doen, maar dat je niet doet wat je allang weet”. Deze uitspraak van #omdenken gebruikte ik op 11 juli tijdens de workshop ‘Lokaal eten: gezonder en goedkoper?’, georganiseerd door Vitis Welzijn bij Bibliotheek Westland. Ik vertelde over de inzichten die ik kreeg na vijf jaar wegblijven van bewerkte voeding en fietsen naar de lokale tuinder en boer om eten te kopen.
Marja van der Ende
Een workshop betekent actief aan het werk gaan. In groepjes ging men aan de slag met het vinden van lokale voedselproducenten en kleine winkels op de regiokaart van Fietsen voor m’n eten – Westland. Puzzelen waar de ingrediënten van courgettesoep, broccoli-ovenschotel, pesto van radijsjesblad en Pasta di Marja (eigen recept) óók te koop zijn. Waar ze rechtstreeks van het land of uit de kas zo op je bord belanden, zonder te veel tussenschakels. Verser dan vers omdat er een minimale transporttijd is. Het puzzelen bleek aanstekelijk te werken.
Nu denk je misschien: “Maar ik weet echt niet wat ik moet doen!” Mag ik je dan herinneren aan hoe het vroeger ging? Mijn opa was tuinder op volle grond. Hij deed toen al aan strokenteelt omdat dat gangbaar was en hij had naast de kas een rijtje aalbessenstruiken en ander lekkers. Het vlees dat het gezin at, kwam van het varken dat op de tuin liep en de schillen kreeg. Verder was er ruilhandel tussen tuinders en boeren en werd brood bij de plaatselijke bakker gekocht om de Schijf van Vijf voor het gezin compleet te maken. Er was eens… een tijd waarin alles biologisch geteeld was. Die goeie ouwe (gezonde) tijd….
Deze manier van leven zit nog steeds in ons DNA. We waren altijd al jager-verzamelaars met meer voedselschaarste dan overvloed. Er was een natuurlijke harmonie in wat de natuur gaf en nam. Kunnen we nog terug naar die leefstijl? Als je #omdenkt, is alles mogelijk!
Omdenken in de kortste weg
De weg terug naar vroeger lijkt nu, met de boerenprotesten, verder weg dan ooit. Maar er zijn ook genoeg lichtpuntjes. De boeren die al jaren bezig zijn met het omvormen tot natuurinclusieve landbouwbedrijven, met respect voor de natuur, weidevogels en insecten. Boeren die aan strokenteelt doen om de bodem terug naar een natuurlijke balans te brengen. Biodynamische tuinders die de kringloop in hun bedrijf sluiten om verspilling en vervuiling te voorkomen. Er gaat al heel veel goed en gelukkig zie ik daarvoor ook aandacht in de media.
De afgelopen vijf jaar heb ik me, door te gaan fietsen voor mijn eten en om mijn nieuwsgierigheid te voeden, verdiept in de ontwikkelingen in de land- en tuinbouw. Maar ik heb nog maar het topje van de ijsberg aan informatie tot me kunnen nemen. Ik weet nog slechts minder dan de helft van wat er allemaal gaande is.
Wat ik wel weet, heb ik gedeeld met de bezoekers in de workshop. Dit was al zo een overlading aan informatie dat het duizelde in de ruimte. Voor een paar mensen die naderhand naar me toe kwamen, waren er puzzelstukjes op hun plek gevallen. Ze bedankten me voor de mate van verdieping die ik als leek inmiddels bereikt had in de materie. Ik hoop dat ze daardoor het zetje hebben gevonden om de kortste weg te vinden en zelf op onderzoek uit te gaan.
Missie
Ik had het geven van deze workshop zelf ook nodig om weer te voelen waar ik eigenlijk mee bezig ben met dat fietsen naar de korte keten. Om mijn missie nog sterker voor ogen te hebben: mensen bewegen kritischer naar het product te kijken, dat zij dagelijks in hun mond stoppen.
Welke weg heeft het afgelegd voordat het op hun bord is beland? Hoe is het geteeld? Wie heeft het (door)verkocht? Tegen welke prijs is het verkocht? Is er verspilling opgetreden? Is de aarde slechts beroofd van grondstoffen of is er ook iets voor terug gegeven? Is er nog iets van voedingswaarde over zodra het gegeten wordt of is het slechts vulling? Hoeveel afval heeft het opgeleverd? Is het wel gezond voor mijn lijf?
Dit zijn serieuze vragen die we onszelf en de winkel waar we het kopen niet dagelijks stellen. Daarom moet er nog veel meer transparantie komen. Niet in de vorm van verwarrende nutri-scores en andere keurmerken, maar workshops om consumenten te prikkelen om vragen te stellen en een andere weg te (her)ontdekken.
Een om(denk)weg terug naar onze natuur. Ik ben graag het verbindende (fiets)paadje….